“فرق بین اِحیاگر و اِصلاح گر”

– دو واژهٔ “اِصلاح گر” (مُصلح) و “اِحیاگر” (مُحیی) در علوم قرآنی دارای دو معنا و کاربرد متفاوت اند. این دو دارای مفهوم و کارکردی یکسان نیستند. چه اینان هر کدام برخوردار از لایه آگاهی خود، مقتضیات زمان و مکان خود، و نیز توانمندی ها و اثرگذاری های ویژهٔ خویش اند. “اصلاح گر” کسی است که قصد دارد چیزی که تخریب شده و یا رو به تخریب می رود را بازسازی کند. اصلاحش کند. سعی می کند که دوباره آن را سرپا و برقرارش کند. در مفهوم اصلاحگری حرف از تعمیر و ترمیم همان شیء قدیمی است. قرار نیست چیز جدیدی زاده شود. کار اصلاح گر شبیه پینه دوز ها و چینی بندزن های قدیم است. همان کاسهٔ شکسته ات را یک طوری بند میزند و سر هم می کند تا دوباره برایت قابل استفاده باشد. البته اصلاح همیشه و همه جا شدنی نیست گاه زمانش که بگذرد اصلاح ناشدنی می گردد. اما “اِحیاگر” کسی است که خود آغازکننده و آفرینندهٔ وجودی زنده و جدید است. وجودی که تولد می یابد. شخص احیاگر، اهل ترمیم کردن چیزی نیست. او گذشته را رها کرده و خود آغازگر می شود. حال آن که اصلاحگر در بند موجودیت گذشته است. اِحیاگران، اصلاح گر بدین معنا نیستند. کار اِحیاگر، وجودی زنده و هشیار را از درون تو متولد کردن است. قرار است تولد دومی داشته باشی. اِحیاگر کسی است که تحت اسم “مُحیی” عمل می کند. همان اسمی که سالک را تولدی دگر می بخشد. مُحیی زنده کننده است. آفریننده است. تو با “اصلاح” بهتر می شوی اما باز در همان ظرف زمان و مکانی. لکن در “اِحیا”، تو در لایهٔ دیگری از حیات و آگاهی متولد می شوی. و با این تولد با برکت است که جهان تغییر می کند و دروازه های ملکوت آسمان بر تو گشوده می گردد.

مسعود ریاعی