توهّم یعنی اینکه ما تصور کنیم دارای داشته ای هستیم در حالیکه فاقد آنیم. اینکه فکر کنیم می دانیم، در حالیکه نمی دانیم. اینکه خود را صاحب بصیرت بدانیم در حالیکه نیستیم. اینکه خیال کنیم به جایی رسیده ایم در حالیکه نرسیده ایم. اینکه خود را رستگار بدانیم در حالیکه گرفتار ظلمت ایم… توهّم محصول جانبی ذهن تاریک اندیش است. و بدترین نوع توهّم، توهّم ایمان است. بدان هر معتقدی را مؤمن نگویند، چه ایمان نوری زنده و نجات بخش است که به اذن الهی در قلب مؤمن مأوا می گیرد.
مسعود ریاعی