نکات قرآنی 758

“وَ یُزَکِّیهِم و یُعَلِّمُهُمُ الکِتابَ وَ الحِکمَةَ”
(و پاکیزه‌شان می‌کند و کتاب و حکمت تعلیم‌شان می‌دهد)

– دقت کن که ابتدا پاکی و پالایش آمده، سپس تعلیم الهی. و این نکته‌ای حائز اهمیت است. تا خالی نشوی، پر نخواهی شد. تا از شرطی‌شدگی‌ها و القاءات گوناگون و اسارت‌های ذهنی رها نشوی، قادر به فهم کتاب خدا و دریافت حکمت الهی نخواهی بود. این خالی شدن، این تطهیر شرط اساسی و ضروری در سلوک است. در ظرفی که آلوده به انواع دانستگی‌ها و پیش‌داوری‌ها است، نور مغذی و حیات‌بخش نمی‌ریزند. آن را هدر نمی‌دهند. ابتدای سلوک دور ریختن محتویات ذهن تاریک‌اندیش و منیّت‌خواه است. تا دور نریزی و از دست ندهی، بدست نمی‌آوری. این همچون بریدن شاخه‌های درختان قبل از شکوفه زدن است. ظاهر این کار از دست دادن جلوه می‌کند اما به گاه شکوفه زدن و بار دادن خواهی دید که درخت بیش از پیش به ثمر نشسته است. این پاکی، این زَکیٰ، مفهوم زیاده شدن در خود دارد. از دست دادنی است که بدست می‌آورد. که زیاد می‌شود. که وسعت می‌یابد. نزول حقیقت، جای خالی و پاکیزه می‌خواهد. جایی که غیر در آن حضور ندارد. پس جایش را باز کن. شجاعت دور ریختن و خالی شدن داشته‌ باش. ای دوست، این آیه به ما می‌فهماند؛ آنان که مرحلهٔ تزکیه و خالی شدن را طی نکرده‌اند، چیزی از کتاب خدا و حکمتش نمی‌دانند. چه آنها مسیر درست را طی نکرده‌اند. هرگز خالی نشده‌اند. آنها حتی اگر به دانش شهره باشند، دانش‌شان واژه‌ای است. حال آنکه حقیقت کتاب و حکمت، موهبتی است که با خالی شدن از غیر محقق می‌شود. این خالی شدن و پاکی را مقدمهٔ واجب برای نزول عظمت بدان. که هر دریافت نابی پس از آن واقع است.

بر گرفته از مجموعه نکات قرآنی
مسعود ریاعی