“مَربُوب شیطان”

☆ در برخی حکایتهای گنوسی (معرفت باطنی) اشاره است که چون شیطان دید آدمیانی که توسط خدا خلق شده اند، نافرمان و عهدشکن و فراموشکارند، برای اثبات بزرگی و درایتِ خود، دست به خلق انسانهایی زد که اینگونه نباشند. یعنی مطیع و وفادار و در خدمت باشند. او با این کار می خواست ثابت کند که خلق او بهتر از خلق خداست. و از آنجایی که او توانایی خلق از عَدَم را نداشت، به شیوه ی کپی کردن از روی خلق خدا روی آورد. پس انسانهایی شبیه نسخه ی اصلیِ عالَم بالا آفرید و خود تربیت شان را عهده دار شد. به واقع ربّ شان گشت و آنها نیز مربوبش. او به شدت مخلوقاتش را از نیرویی نامرئی و مخوف ترساند تا حتی در خلوت شان مطیع و عهدنگهدار و عابدش باشند و هرگز هوای طغیان و نافرمانی او را در سر نپرورانند. اینان را همان “اَبناءُالشیطان” گویند زیرا دست پرورده ی شیطان اند. برخی گویند که اینان با قاعده ی شراکت به وجود آمده اند و بر طبق روند “وَ شارِکهُم فِی الاَموالِ وَ الاَولاد” پا به عرصه ی وجود گذاشته اند. به هر حال اینان مطیع اویند و حتی بسیاری از آنها با عبادت های سخت و طاقت فرسا تربیت شده اند. با همه ی این احوال این مَربُوب ها، خالی از عیب و اشکال نبودند. ایشان اوصاف خود شیطان را در خود نهان داشتند. زیرا هر خالقی -چه بخواهد چه نخواهد- با خلق هر مخلوقی، اوصاف خود را نیز در او تزریق می کند. پس “اَبناءُالشیطان”، تکبر را از خالقشان یعنی شیطان به ارث برده بودند. آنها خالی از روح “عشق و تسلیم” بودند. مطیع بودند اما از روی ناچاری و ترس، و یا طمع به داشتن چیزهای بسیار. ذات آنها همچون ذات رب شان شیطان، بشدت قدرت طلب، ستیزه جو، انتقام گیر، تمامیت خواه و حق بجانب بود. شیطان، مربوب های خویش را از همان ابتدا در میان مخلوقات خدا رها کرد تا فرمانروایی جهان مادی را به مرور به دست گیرند. برخی بر این باورند که بسیاری از رؤسای فعلی جهان، که جهان امروز را به گند کشیده اند و هر روز در جایی کشتار و ویرانی به بار می آورند، از همین ابناءُ الشیطان اند که خالی از روح الهی اند. زیرا روح الهی ویژه ی انسانهایی است که مخلوق خودِ خدایند. عِبادُالله یا عِبادُالرحمن اند. عَلَی اَیّ حالِِ حکایت های گنوسی نیز گاه نکات قابل تأمل بسیار دارند. اگر چنین حکایاتی راست و درست باشد این یعنی واقعه ای مخوف در تاریخ باطنی نوع بشر به وقوع پیوسته است. پس بر انسان‌های برخوردار از روح الهی ضروری است که از ابناءالشیطان حذر کنند و خود را هرگز در اختیارشان نگذارند. وَاللهُ اعلَم بِالصَّواب.

مسعود ریاعی