☆ روح می تواند بِلاواسطه بداند. این خصلت روح بیدار است. ذهن، این نتواند. زیرا ذهن اسیر زمان و مکان است و فهمش در گرو تضادهاست. وقتی ذهن فرمانروایی می کند، وقتی مدام به قضاوت می نشیند و نتیجه گیری می کند، روح به خواب می رود. یعنی رهایش می کند. اما چون ذهن رام و ساکت شود و خالی از قضاوت گردد، روح، بیدار شده و جهان سالک منوّر می گردد. هرگاه ذهنِ خالی و شفاف کسی، در خدمت روحی الهی اش قرار گیرد، چنین کسی هیچ گاه در هیچ کجا در نمی مانَد. زیرا برای روح بن بستی وجود ندارد. چه روح بیدار، راه رستگاری را در خود نهان دارد و می شناسد. در این روند، ذهنِ شفافی را که در اختیار روح الهی باشد، ذهن الهی گویند. ذهن در این وضعیت، یک پل ارتباطی قابل اعتماد میان روح و جسم است.
مسعود ریاعی