کتاب خواندن، خوب است، آشنایی با اندیشه ها ی مختلف، خوب است، اما نکته این است که باید در موقفی تمامی خوانده ها و اندیشه ها را رها کنی تا ببینی چه از وجودِ خودت می جوشد. این “جوشیدن درون” مرحله ای اساسی است. چه آنچه از جوشیدن درونت حاصل می شود، از آنِ توست. یک سالکِ حق این روند را به خوبی می شناسد. این روند، چیزی شبیه به جراحی پیوند اعضاء است. اگر وجودت، آنچه را که از کلام و اندیشه به آن خورانده ای، پس نزند، یعنی هماهنگ با طبع و فطرتت باشد، معلوم است که از آنِ تو بوده و هست. و بالعکس هر آنچه که با فطرت اصیل تو هماهنگ نباشد، اگرچه زیبا و دلفریب جلوه کند، دور ریختنی است چه روزی وجودت آن را پس خواهد زد. این یک روند شناخته شده ی باطنی است. پس اسیر خوانده ها و دانسته هایت مشو. مقهور هیچ باور و اندیشه ای نباش. آن به آن رهایشان کن. آنگاه میخواهند بمانند، میخواهند نمانند. اگر ماندند معلوم است که هماهنگ با وجودت بوده اند. و اگر نماندند یعنی ناهماهنگ با وجودت، با زندگیت، و با فطرت الهی ات بوده اند. و چه بهتر که از شرّشان خلاص شدی. بسیاری به خوانده ها و دانسته ها و باورهاشان چسبیده اند، خود را در چهارچوبه شان اسیر کرده اند. تصور می کنند که برداشت هایشان، حقیقت محض است. اینان، زندانیِ زندانی هستند که زندانبانش خودشانند. چه شجاعت رها کردن را ندارند. ای دوست، آنگاه که بندها را بگسلی و به سکوتی سالکانه فرو روی، وجودت جوشیدن می گیرد و تو را صاحب طعام خودت می کند. صاحب کلام و اندیشه و ایمان خودت می سازد. ایمان و اندیشه ای که تقلیدی نیست، عاریه ای نیست، تلقینی نیست، از آنِ خود توست. جوشیده از وجود توست. و این درست است. زندگیِ حقیقی همین است. زندگیِ تو، از آنِ توست نه کس دیگر. آن را مفت و مسلم تقدیم باورها و اندیشه های این و آن مکن.
مسعود ریاعی