“نکته‌ای اسراری و ناگفته در باره أمرِ کُن”

⭐️ در قرآن آمده است؛ “چون خداوند چیزی را اراده کند به آن می‌گوید باش و خواهد بود”. اما کجا خواهد بود؟! معنای اولیه و ابتدایی این آیه را غالباً مفسران در پیروی از یکدیگر اینگونه دانسته‌اند که خداوند چون چیزی را بخواهد خلق کند به او أمر می‌کند “باش” و در این دنیا به وجود می‌آید. یعنی از عالَم أمر به عالَم خلق که همین جهان مادی است، پا می‌گذارد. حال آنکه این آیه شریفه در وجهی دقیق‌تر می‌تواند معنای معکوس داشته باشد. یعنی خداوند چون چیزی را -که در عالَم خلق است- بخواهد، به آن می‌گوید باش و آن چیز در عالَم أمر که عالَم حقایق است، خواهد بود! به عبارتی دیگر؛ آن چیز را جاودانه‌ می‌کند. دقت کن! که آیه چه می فرماید؛ “اِذا اَرادَ اللهُ شَیئاً”! اگر “چیزی” را بخواهد! این چیز یا شیء باید پیش از این موجودیت داشته باشد و اِلّا به آن شیء نمی‌گویند! و شیء مربوط به عالَم خلق است که عالَم مرکّب است! و خدا به آن شیء یا آن چیز است که می‌گوید باش! نکته را دریاب!
باید بدانی که حرکتی است از اینجا به آنجا! سیری است از این کیفیت ناپایدار به آن کیفیت پایدار! عروجی است از عالَم کثیف به عالَم لطیف! از مُلک به ملکوت! و این پذیرش الهی می‌خواهد! باید خداوند بخواهد تا کسی یا چیزی از این عالَم خلق به عالَم أمر برود. هر کس و هر چیزی را به عالَم لطیف، به ملکوت حقایق راه نمی‌دهند. هر چشمی لیاقت دیدن عالَم حقایق را ندارد. رؤیت ملکوت و حضور در آن، وجودی ابراهیم‌گونه می‌طلبد. و نکته همین است. ای دوست، اگر می‌خواهی که ارادهٔ الهی بر تو نیز تعلق گیرد، اگر می‌خواهی تو نیز انتخاب گردی، باید خودت را برای خداوند جذاب کنی. باید خودت را شایستهٔ ورود به ملکوت حقایقِ هستی، نشان دهی. باید با عملکرد نیک و اِخلاص، کاری کنی که ارادهٔ الهی، تو را نیز بخواهد و بطلبد. نکتهٔ ظریف این آیه شریفه را به نیکی دریاب. دریاب که سیر حقیقی و برخوردار گشتن از وجودِحقیقی، به معنای خروج از این کیفیت اَسفَل و ورود به آن کیفیت أعلیٰ است. و نه بالعکس! و این سیر ارادهٔ الهی می‌خواهد. اراده‌ای که ارادهٔ أعلیٰ است و به أعلیٰ می‌خواند.

مسعود ریاعی