“یک نکتهٔ اصیل و کاربردی از قرآن”

– از منظری سالکانه، کل قرآن نماینگر ساختار وجودیِ انسان است. هر بخشی از آن، از بخشی از وجود انسان سخن می گوید. قرآن بیانگر ساختار وجود تو و انواع کالبدهای توست. هر سوره و هر آیه و هر کلمه آن اشاره به بخشی و جزئی و ماجرایی در وجود انسان است. از ابتدای شکل گیری اش تا اِلَی ما شاء الله… فضاهای خالیِ این وجود، آسمان‌های اوست و فضاهای پُر و ثقیل، زمین هایش. کفر و شرک و نفاق، حالات و کیفیات منفی اوست، و ایمان و یقین و تقوا کیفیات برتر و متعالی اوست. جنگ ها و پیکارها، اشاره به تضادهای درونی اوست. نور، آگاهی اوست و جنبندگی، جریان حیات اوست. آرامش و سکون، وحدت نیروهای مذکر و مؤنث وجود اوست. مسجدالحرام، سینهٔ الهی اوست و عرش خدای رحمن، قلب اوست… ای دوست، قرآن بیانگر ساختار انسان به زبان وحی است. من خود هر بار که قرآن را می خوانم، دقت می کنم تا ببینم آنچه که میخوانم در باره ی کدام بخش و کدام کیفیت از وجودم سخن می گوید و چه چیز را نشانم می دهد. اوصاف بد و ناپسندم همان نیروهای نفس شیطانی است و اوصاف نیک و مثبت و رشد دهنده، همان نیروهای الهی وجود است. و تضاد اینان همان پیکار و جهاد. بهشت و جهنم و برزخ کیفیات درونی خودم است. این منم که با نوع رفتارم، سازندهٔ آنهایم. قرآن هر بار مرا به خودم نشان می دهد، مرا انذار می دهد، و مرا در هر موقعیت، راههای پیروزی بر نفس افسارگسیخته را اشاره دارد. این یعنی؛ من با نگاه به قرآن، خودم را در هر وضعیتی که باشم، می بینم و با این دیدن به مرتبه ای از شناخت از خودم نائل می شوم. اینکه چه هستم و در کجایم و در درونم چه می گذرد. پس با اصلاح درونم، بر بیرونم تاثیر گذاشته و آن را اصلاح می کنم. قرآن آینهٔ وجود آدمی است. تو خودت را با آن می بینی. آن کتاب خودشناسی است. قرآن کتاب آزار و اذیت رساندن به دیگران نیست، بهانه ای برای تکفیر و تخریب این و آن نیست، آن کتاب شناخت خود و راه رشد و تعالی است. تو با آیات کفر و شرک و نفاق، کفر و شرک و نفاق خودت را می بینی. تو با آیات جهنم، جهنم حماقت ها و جهالت های خودت را می بینی، همچنانکه با آیات بهشت، شُکوهِ بالندگی خودت را. تو با خواندن هر سوره و هر آیه، با بخش ها و اجزاء وجود خودت آشنا می شوی. به واقع هر بار تو با خودت روبرو می شوی. آن کتاب، بیانگر جریان‌های مرئی و نامرئی وجود خود توست. نقشهٔ راه است. نکته را دریاب!

مسعود ریاعی