نکات قرآنی 634

“و لا یَزالُونَ مُختَلفِینَ”
(مردمان پیوسته مختلف اند)!

اکنون بیایید به لطف حق نگاهی عمیق تر به این آیه داشته باشیم؛ برخی گویند اختلاف مردمان در خُلق و خوی و رفتار و اندیشه شان مربوط به اختلاف طبایع شان است. این یعنی هر کدام کالبدی و مزاجی خاص دارد که تحت تاثیر انواع ترکیبات عناصر اربعه -خشکی و تری و گرمی و سردی- آن هم به اندازه های مختلف شکل گرفته است. مزاج هر کس خُلق و خوی او را شکل داده و جریان اندیشه اش را تحت تاثیر خود قرار می دهد. فلذا از این منظر؛ آنچه که فرد می خورد و می آشامد و تنفس می کند بسیار مهم و اساسی است. زیرا هر مادهٔ وارده به بدن، ترشحات غدد درون ریز آدمی را تحت تاثیر قرار داده، و آن ترشحات یا به تعادل و آرامشش می کشانند و یا نابهنجار شده و مضطرب و پریشانش می کنند.
برخی دیگر گویند که اختلاف آدمیان به سبب تاثیرات سیاره ای است. سیستم عصبی انسان به شدت تحت تاثیر انواع نیروهای افلاک و ستارگان است. تابش این نیروها آنچنان قدرتمند است که روند تصمیم و اراده آدمی را به شدت تحت تاثیر نیروی انکار ناپذیر خود دارند. زمین با تمامی موجوداتش هر لحظه در حال تبادل انرژیایی و تاثیر پذیری از انواع تابش های کیهانی است.
برخی دیگر گویند که اختلاف آدمیان، از اختلاف اسمائی است که در آنها بارز شده است. از این منظر، هر کس مظهر اسمی از اسماء خداست. یا به عبارتی دیگر، اسمی نسبت به اسماء دیگر، در او بارزتر شده و مسلط گردیده است. و از آنجا که هر اسمی دارای معنا و هویت خاص خود است، هر فرد از افراد دیگر متمایز می گردد. بدان که اسماء جلال و اسماء جمال همچون دو جریان لطف و قهر هر کدام جریان خود را دارند. (که البته اسماء کمال که جامع اضداد است بر فراز این دو جریان است)
برخی دیگر گویند که اختلاف آدمیان به سبب اختلاف ارواح شان است. ارواح دارای صفوف متعدد اند و هر روحی برخوردار از لایهٔ حیات و آگاهی خاص خویش است. فلذا چیزی که برای روح تجربه ناکرده ای جذاب است برای ارواح آگاهتر و تجربه دار چنین نمی نماید.
برخی دیگر گویند که اختلاف آدمیان به سبب اختلاف محیط تربیتی آنهاست. اینکه چه کسی و در کجا و چه چیزهایی را به ذهن آنها القا می کند. انسانی که در محیطی سالم و آزاد است با انسانی که در محیطی بسته و خفقان آور تربیت می شود، متفاوت اند. اینکه معلم کیست و مواد تعلیمی چیست و محیط تعلیم کدام است، بسیار مهم و تعیین کننده اند.
برخی گویند که اختلاف آدمیان به سبب اختلاف زبان هایشان است. زیرا هر زبانی منطق احساسی خود را دارد. فلذا هر قومی را تنها با فهم زبان خودشان می توان درک کرد. زیرا احساسات و مفاهیمی که در واژه ها و جملات یک زبان است عیناً و تماماً به زبانی دیگر قابل ترجمه نیست.
برخی دیگر گویند اختلاف آدمیان به سبب تاثیر اسم و فامیل خود شخص، و تاریخ تولد خود او می باشد. اینکه در کجا و در چه زمان متولد شده، در چه سالی، چه فصلی، چه روزی و چه ساعتی از شبانه روز، و اینکه در آن زمان ماه و خورشید و افلاک در چه موقعیتی بوده اند، و کدام فلک در آن ساعت بر طالعش چیره بوده است. اینها همه از این منظر؛ اطلاعات بسیار مهم و تعیین کننده ای هستند که مجموع شان، همان چیزی است که وجه تمایز یک شخص از دیگران است…
خب؟! کدام درست می گویند؟! راستش را بخواهی همگی به نکاتی درست و تاثیرگذار اشاره دارند، لکن هر کدام فقط به بخشی از حقیقت اشاره می کنند. با این وجود همگی اختلاف آدمیان را پذیرفته اند. اما نکته مهمتر اینکه اگر کسی احساس کند که در وضعیت ناخوشایندی است، خداوند قدرت تغییر وضع ناخوشایند به خوشایند را به او عطا کرده است. حتی اگر تحت تاثیر اسمی از اسماء است می تواند به اسم دیگری رجوع کند و این با تغییر ذکر امکان پذیر است. (بطور مثال؛ انسانی که خشن است و در چرخهٔ خشونت به دام افتاده است نباید بر اسماء منتقم و شدید العذاب و شدیدالعقاب و امثالهم مداومت نماید بلکه باید قلباً و سریعاً به اسم رحمٰن باز گردد). و ما این تغییرات را در مقالات عدیده به ویژه در شروح متعددی که بر آیه شریفه “اِنَّ اللهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَومِِ حَتَّی یُغَیِّرُوا ما بِاَنفُسِهِم” داشته ایم مبسوطاً بیان کرده ایم. (لطفا به آنجا رجوع شود).

بر گرفته از مجموعه نکات قرآنی
مسعود ریاعی