☆ آن چه را که مردم عادی به آن بیداری می گویند، سالکان به آن خواب می گویند و آن چه را که آنان خواب می نامند، سالکان بیداری می نامند. و اما توضیح: انسانهای معمول، وقتی به خواب می روند که ذهن خودآگاهشان محو گشته و آنها از زیر سلطه اش خارج شده اند، فلذا به خواب می روند. و هنگامی بیدار می شوند که دوباره به ذهن خودآگاهشان بر گشته و زیر سلطه اش قرار می گیرند. این روند معمول زندگی مردمان عادی و معنای خواب و بیداری شان است. لکن در مورد سالکانِ مراقبه گر این مفاهیم دگرگون می شوند. سالکان هر گاه با مراقبه از زیر سلطه ی ذهن بشری شان خارج شوند، آن را بیداری، و هر گاه تحت سلطه اش باشند، آن را خواب می دانند. این یعنی؛ بی ذهنی نزد مردمان عادی، خواب و نزد اهل مراقبه، بیداری است. واضحتر آنکه؛ سالکانِ مراقبه گر در بیداری شان شبیه مردمان معمول در خواب اند اما با یک فرق مهم و اساسی، و آن این که آنها با خروج از ذهن، به خوابی ناهشیار فرو نمی روند. آنان در این کیفیت هشیارند، منتها این هشیاری، محصول خودآگاه ذهن معمول نیست. آن یک هشیاری روحی منبعث از آگاهی کل است.
مسعود ریاعی