زره بزرگ

ترجمه دعای جوشن کبیر

مقدمه

از آنجا که علم به «اسماء الهی» از شریفترین علوم باطنی است، همواره بزرگان معنویت، اهتمام خاصی به دعای جوشن کبیر داشته اند. این دعای شریفه که از آموزه‌های جبرائیل(ع) به پیامبر اسلام(ص)است دارای یکصد فصل بوده که هرفصل شامل ده اسم از اسماء الهی است. یعنی مجموعاً هزار اسم را شامل می‌شود.

این«اسماء» الفاظ صرف نیستند بلکه وجود‌هایی قدرتمند و با قداست اندکه هرکدام طبق معنا و محتوای خویش، دست اندر کار آفرینش و اداره آن هستند.

«اسماء» تجلیات آن ذات یگانه هستی بخش اند که چون اشعه‌های تابناک، از منبعی واحد سرچشمه گرفته اند. هر انسان با شاخصه باطنی اش، به یکی از این انوار تابناک قدرتمند متصل است. به تعبیری هر انسان از «اسمی» آمده و به همان اسم بر می‌گردد. این بدان معنی است که هرکس «جریان ربوبی» خاصی دارد. و از این طریق است که پرورش الهی خویش را دریافت می‌کند. و از آنجا که معانی اسماء متفاوت و حتی گاه متضاد است، خُلق و خوی انسان‌ها و تقدیرات شان نیز متفاوت می‌نماید.

طبق آموزه‌های قرآن، انسان باید «ربّ خود» را بشناسد و از جریان رٌبوبی خویش مطلع باشد. که اگر چنین شود این همان انسان قرآنی است.

فَاعبُد رَبّک: رب خود را بنده باش.

إرجِعی الی رَبک: به سوی رب ات بازگرد.

إنی مُهاجرٌ الی ربّی : من به سوی رب ام مهاجرم

فَمن یؤمن بِرَّّبه فَلا یخافُ بَخساً و لارَهقا: هرکس به رب اش ایمان آورد نه از کمبود بترسد و نه از ستم.

عَسی رَبّی أن یَهدیَنی: امید آنکه رب من مرا هدایت کند.

البته این«ربّ» اسم دارد و فهمیدن و دریافت این اسم همان «ذکرخاص» است که از دیرباز آرزوی هر سالکی بوده است. قرآن حتی این نکته را به پیامبر(ص) گوشزد می‌کند. و می‌فرماید:

إقرأ بِاسمِ رَبِّک: بخوان به اسم ربّ ات.

آری این ربّ «اسم» دارد و باید با اسم‌اش، «ذکر» شود. این ذکر خاص برای هر سالک یک «رمز ویژه» محسوب می‌گردد.

پس هر سالک دارای رمز ویژه خویش است که با آن باب طی طریق را می‌گشاید و شاهد بروز کرامات الهی می‌گردد. انسانی که «ربّ اش» را شناخت، تکلیف اش روشن است و کارش آسان. چنین انسانی، که ام و چه ام و کجایم، از وجودش رخت بربسته است. او اکنون یک نیروی فعال و مورد اعتماد الهی است. از اینرو از دیرباز همواره به اسماء الهی توجه تام مبذول داشته اند و تلاش می‌نمودند تا با استفاده از شیوه‌های مختلف از جمله روش‌های عددی و حروفی، بدین«ذکر» دست یابند. باید گفت که چنین شیوه‌هایی بسیار خاص بوده و نیازمند یک استاد تمام عیار الهی است. زیرا اینگونه محاسبات دقیق، بر خلاف تصور بسیاری، مفروضات زیاد داشته و کار هرکسی نیست. از سوی دیگر جمع کثیری از مشتاقان از چنین محاسباتی بی بهره اند. و دست یابی به این گونه شیوه‌ها عمومیّت نداشته و ندارد.

بدین سبب در این مجال شیوه «مفهومی» که یکی از بهترین روش‌های استخراج «نام آسمانی» است توصیه می‌گردد. بنابراین روش، انسان آنگاه که خود را بشناسد رب خویش را خواهد شناخت «من عرف نفسه عرف ربه».

در شیوه مفهومی، سالک پس از شناخت صفات و قابلیت‌های اصلی خود، به دقت به معنا و مفهوم اسماء می‌نگرد تا در یابد بطور بارز برخودار از محتوای کدامیک از آنهاست. و چه میزان از شخصیت وجودی اش تحت اِشراف این و یا آن اسم است.1

اکنون دعای شریفه جوشن کبیر به فارسی روان برگردانده شده، تا علاوه بر استفاده همگان از برکات دعا و آشنایی با اسماء، بتوانند بر اساس شیوه «مفهومی تطبیقی»، ذکر هم ارتعاش با وجود خویش را دریابند.و هرکسی بفهمد ویژگی اصلی اخلاقی اش در معنای کدامیک از اسماء متبلور است. آیا او انسانی انتقام جو و برخوردار از قدرت انتقام گیری است و این صفت وجه بارزر زندگی اوست؟ آیا او مستقیماً به « شدید الانتقام» متصل است؟ آیا او انسان بخشنده ای است که بخشندگی اش را نسبت به همه، چه عام و چه خاص، آن هم بدون تبعیض روا می‌دارد و تحت اسم «رحمن» عمل می‌کند؟ آیا صفت بارز و اصلی او، علم گرایی و دانستن علل و ریشه هاست و در پیوند با اسم «علیم» است؟ آیا او به شدت اهل تسامح و تساهل است و همواره کار و بارش با «ارحم الراحمین» است؟ آیا او آدم حسابگری است؟ و باقدرت و سرعت، هر چیزی را محاسبه کرده و دسته بندی می‌نماید و «سریع الحساب» بیش از هر اسم دیگری بر روند زندگی اش سایه انداخته است؟ آیا او ظاهرگراست و یا به شدت درون گرا است؟ آیا او اهل پوشاندن عیوب دیگران است و یا از آنهاست که برملا کننده اند؟ آیا او انسان «خلاقی» است و دست به هرکاری که می‌زند خلاقیت از او می‌بارد؟ الی آخر ..

نام‌های مقدس خداوند بسیار قدرتمند اند و شما با ذکر آنها می‌توانید خود را به سرعت از وضعیتی به وضعیت دیگر درآورید. و حتی می‌توانید موقعیتی را به موقعیت دیگر تبدیل کنید و چون این کار از اعلی درجه درون یعنی «عالم امر» انجام گیرد بی شک ماده یعنی «عالم خلق» ناچار به اطاعت است. پس تو با ذکر الهی یعنی دمیدن نام‌های قدرتمند الهی بروجود خود و جذب نیروهای لایتناهی، از آنها بهره جسته ای . و هر چه این بهره مندی عمیق تر شود پدیده‌ها رام و رامتر می‌گردد. و این چنین است که « سَخَّرلَکُم ما فی السّمواتِ وَ ما فی الأرض» تحقق می‌یابد. «ذکر» در حقیقت یک نعمت و برکت تمام است که از سوی ذات حق تعالی به انسان هدیه شده است. یک راه نزدیک و مستقیم.

قرآن کریم خود «ذکر» است و مملو از اذکار. حتی ذکر شما نیز در آن است « فیهِ ذِکُرکُم». پس ذکر خود را از این مائده آسمانی برگیرید که کار خود آسان نموده اید و فهم و درایت خویش را به کائنات اعلام کرده اید.

آنچه که طعام شماست نیروهای شگرف نهفته در اسماء الهی است «وَ فِی السماءِ رِزقکُم وَ ما تُوعَدوُن». و چون این نکته را به حق دریافتی با ذکری فهیمانه ، تمام این نیروهای شگرف را در راه رشد و تعالی آزاد نموده ای. از ذکری نمی گویم که بر زبانت جاری است هر چند این نیز ذکر است .از ذکری نمی گویم که در ذهنت جاری است هرچند این نیز ذکر است. از ذکری نمی گویم که حتی در قلبت جاری است. هر چند این نیز مرتبه ای بلند از ذکر است. بلکه از ذکری می‌گویم که فقط «مذکور» می‌درخشد و تو حتی دیگر وجود خود را احساس نمی کنی و به یاد نمی آوری که خواسته ات کدام بوده است! این ذوب در ذکر است و اوج قدرت نمایی ذکر. «این مجرای حق شدن است».

وقتی کار بدین جا رسد، ذکر خاص تو، از درون و گاه از بیرون بر تو القاء می‌شود و تو هویت الهی خویش را باز می‌یابی و آن حقیقتی را که فراموش کرده‌ای به یاد می‌آوری. این چنین که شد اکنون صاحب اسمی و این اسم به واقع همان«اسم آسمانی» توست. این همان رمز عبور است که به تو عطا گشته است. اکنون تو هم خود را می‌شناسی هم رب ات را! سیستمِ هوشمند هستی نیز این را دریافته است.

حال با دقت به هر بخش دهگانه از دعای یکصد قسمتی جوشن کبیر بنگر!

من الله التوفیق و علیه التکلان

مسعود ریاعی

1-انسان باید برخورداری از محتوای اسماء را در وجود خویش به توازن برساند، بی عیب و نقص بوده و از «اسم رب اش» برای انجام ماموریتی که برای آن آمده مدد جوید.