“در فهم مراقبه”

برخی گفته اند که مراقبه، به معنای “ترک معاصی” است. این معنای مراقبه نیست اما از برکات آن هست.
برخی گفته اند که مراقبه، یعنی “اشتغال به طاعات”. این نیز معنای مراقبه نیست اما از برکات آن هست.
برخی گفته اند که مراقبه یعنی غفلت نکردن از حضور حق تعالی. این نیز معنای مراقبه نیست اما از برکات آن هست.
برخی گفته اند که مراقبه یعنی کشیک نفس را کشیدن. این نیز مراقبه نیست چه در مراقبه نفسی وجود ندارد.
برخی گفته اند که مراقبه یعنی از نفس حساب کشیدن، این نیز مراقبه نیست و “محاسبه” نام دارد.
برخی گفته اند مراقبه یعنی نفس را سرزنش کردن. این نیز مراقبه نیست و “معاتبه” نام دارد. …
اینها هیچکدام معنا و مفهوم “مراقبه” نیست. زیرا در همه اینها، دوئیت است، “دوگانگی” است، تو هنوز خود را حس می کنی. حال آنکه مراقبه، یعنی نبود تو، یعنی توقف ذهن، یعنی حل شدن در پاکی مطلق، یعنی بی نفسی، یعنی موت منیّت، یعنی خواب عمیق در بیداری معمول. یعنی تسلیم محض، بی فکر و بی اندیشه. مراقبه یعنی پرتاب شدن به ناشناخته، به مطلقِ بی حد و حصر. مراقبه، یعنی به “یگانگی” رفتن. در چنین کیفیتی، ذهن متعارف حضور ندارد تا بخواهد برایش توضیحی بتراشد و یا دست به تحلیل اش زنَد. مراقبه تنها با انجام آن دانسته می شود. مراقبه را با واژه ها کاری نیست. مفهوم حقیقی آن را در کتاب ها نمی یابی. آن کیفیتی ورای واژه هاست و خود را جز در عمل، آشکار نمی کند.

مسعود ریاعی