“تربیت از نوعی دگر”

☆ تشویق و تنبیه به خودی خود ارزش ندارند. آنها صرفاً در ابتدای مسیر تربیت آن هم برای کارآموزان ابتدایی کاربرد دارند. تربیت صحیح برای رسیدن به قابلیت های خود است. شکوفایی خود است. تربیتی که صرفاً بر پایه ترس از تنبیه و یا میل به تشویق بنا شده باشد، تربیت اصیل و ماندگار نیست. این چنین تربیتی با از بین رفتن تنبیه و تشویق، زایل شدنی است. از بین می رود. فلذا تربیت سالکان با تربیت عوام متفاوت است. سالکان برای رسیدن به پاداش و یا فرار از مجازات عمل نمی کنند. آنها عمل می کنند زیرا خودِ عمل ارزشمند است. عمل آنها خالص است. بدنبال چیزی نیست. خالی از هر انگیزه ی نفسانی است. این خود عمل است که مهم است، که سازنده است. پاداش، خودِ عمل است نه چیزی بیرون آن. سالکِ مُخلَص برای رسیدن به چیزی و جایی کار نمی کند. او کار می کند زیرا خودِ کار ارزشمند است. خودِ کار برکت دارد. خودِ کار سبب عروج به لایه های دیگری از حیات و آگاهی می گردد. فلذا آنها می آموزند که اعمال شان را فارغ از اندیشه ی پاداش و تنبیه، خالص و بی عیب و نقص انجام دهند. در قاموس سالکان، خلوص یعنی همین. خالص شدن بدین معناست. عمل، بدون هر گونه انگیزه ی نفسانی. “مُخلَص” چنین کسی است. او رها از هر انگیزه است. خالص و ناب است و وجودش همچون اکسیر کیمیاگری است. ای دوست، رسیدن به چنین کیفیتی از حیات است که سلوک می خواهد و از من گذشتگی می طلبد.

مسعود ریاعی