“چکیده ای از کتاب عیوبُ النَّفسِ و مُداواتُها”

اثر: ابو عبدالرحمن السُلَمِی(ق ۴ هجری)
با ترجمه روان: مسعود ریاعی

-از عیوب نفس آن است که همواره توهّم می کند در آستانه نجات است!
-از عیوب نفس آن است که چون طاعت کند لذتی نَبَرد. و این بدان سبب است که طاعتش آلوده به ریاست.
-از عیوب نفس آن است که زنده نشود مگر آنکه بمیرد! یعنی زنده به آخرت نشود مگر آنکه از دنیا بمیرد، و به خداوند زنده نشود مگر آنکه از اغیار مرده باشد.
-از عیوب نفس آن است که جمع کننده ی خاطرات بی ارزش و پست گذشته است.
-از عیوب نفس آن است که همواره به عیوب مردم مشغول و از عیوب خود غافل است.
-از عیوب نفس، غفلت و خواهش و اصرار و وسوسه و آرزوهای دراز، و دور انگاشتن اجل است.
-از عیوب نفس، زینت دادن ظواهر و جلوه آرایی است.
-از عیوب نفس آن است که هر کاری کند طالب پاداش آن است و عوضش را طلب می کند.
-از عیوب نفس، تنبلی اش است که آن هم بخاطر شکم پُری اش است.
-از عیوب نفس، طالب ریاست بودن و متکبر شدن و افتخار کردن به آنست تا بر همنوعانش فخرفروشی کند.
-از عیوب نفس، زیاد حرف زدنش است.
-از عیوب نفس آن است که چون از چیزی خوشش بیاید افراط گونه مدحش می کند و چون از چیزی بدش بیاید افتضاحش می کند.
-از عیوب نفس آن است که از خدا استخاره می طلبد و چون بدست آورد به معصیت می رود.
-از عیوب نفس، پُر خواهشی اوست.
-از عیوب نفس آن است که عاشق اسباب دنیا و سخن مردم است.
-از عیوب نفس آن است که طاعاتش را ظاهر و محبتش را به رخ می کشد.
-از عیوب نفس، طمع اوست.
-از عیوب نفس، حرص بر عمارت دنیا و تملک و تصاحب و زیاده خواهی اوست.
-از عیوب نفس آن است که کارهایی را که خود انجام می دهد نیک می شمرَد و کارهایی را که خود انجام نمی دهد زشت می شمرَد.
-از عیوب نفس، انتقامجویی و دشمنی و خشم و کینه است.

-از عیوب نفس، نیک جلوه دادن خویش در انظار دیگران، و غفلت داشتن از اصلاح باطنش است.
-از عیوب نفس آن است که همواره در اندیشه ی رزق و برخورداری است حال آنکه خداوند آن را تضمین کرده است.
-از عیوب نفس، معصیت زیاد و مخالفت با حق است تا آنجا که قلب سخت و سنگی شود.
-از عیوب نفس، دوست داشتن تسلط کلامی بر مردمان است تا با واژه ها و اصطلاحات علمی قلب هایشان را صید کرده و آنها را رام خود کند.
-از عیوب نفس آن است که خود را از مکر شیطان ایمن می پندارد.
-از عیوب نفس آن است که خود را به خیر و صلاح می زند در حالیکه قلبش از اخلاص خالی است.
-از عیوب نفس، افشای عیوب برادران و نزدیکان خودش است.
-از عیوب نفس آن است که خود را به لباس صالحین در می آورد در حالیکه عملش عمل فاسدین است.
-از عیوب نفس، خشم و خشونت اش است.
از عیوب نفس، دروغگویی اش است.
-از عیوب نفس، بخل و طمع اش است که نتیجه ی دنیادوستی اش است.
-از عیوبش، حسدش است.
-از عیوبش، حرص زدن بر جمع اموال و به کسی ندادن است.
-از عیوب نفس آن است که همواره در کار و کسبش ابراز می کند که من توکل ام زیاد است.
-از عیوب نفس آن است که اظهار فقر می کند در حالیکه به اندازه ی کافی دارد.
-از عیوب نفس آن است که وقتی چیزی به کسی می دهد آن را عظیم و بزرگ جلوه می دهد و از گیرنده، طالب تشکر و امتنان بسیار است.
-از عیوب نفس، برتری طلبی اش بر نزدیکانش است.
-از عیوب نفس، مغرور شدن به عطایایش است.
-از عیوب نفس آن است که همواره دوست دارد همنشین اغنیا باشد و از فقرا دوری گزیند.