“فراتر از عقل فعّال”

☆ می دانی محمد (ص) از چه رو خاتم النبیین است؟! از چه رو ختم نبوت است؟! لطفاً به نکته ای که می گویم دقت کن! اگرچه ممکن است نسبت به آنچه که می گویم به تعصب متهم شوم، ولی باکی نیست زیرا غرضم بیان نکته ای مهم است؛ او (ص) کسی است که خِرَد، مسخّر اوست. خِرَد مطیع اوست. بزرگان دیگر، خِرَد بر آنها حاکم است و کارشان از آن رو خردمندانه است که خِرَد فرمانشان می دهد. تفاوت این دو مقام الهی را دریاب! یکی به خِرَد فرمان می دهد و دیگری فرمانبر خِرَد است! وقتی که پیامبر(ص) در عروجش از جبرئیل که “عقل فعّال” است فراتر می رود معنایش همین است. چنین واصِلی از آن پس می تواند بر خِرَد فرمان دهد. و این والاترین مقامی است که بشری به آن دست یافته است. چنین کسی نه تنها از ذهن بشری فراتر رفته، بلکه از “عقل فعّال” هم پیشی گرفته است. با این وجود، او (ص) بشدت متواضع و خاکی است و با همه ی مردمان بهترین و طبیعی ترین مراوده را دارد.

مسعود ریاعی