☆ برخی می پرسند؛ آیا خداوند قدرت انکار خود را دارد؟! اگر بگویی نه! بلافاصله می گویند؛ پس چگونه است که می گویید او بر هر کاری تواناست؟! و البته برخی جوابهای ذهنی داده اند که مثلاً؛ خداوند کاری که محال عقلی است نمی کند و چه و چه… اما اینان نیز بجای جواب، بر سؤالات افزوده اند! … بنده گویم؛ خداوند این کار را کرده است! مگر نمی بینی که در هر دوره انبوهی از مردمان، او را انکار کرده و می کنند! این دنیا و دنیازدگی، انکار اوست. به کجا می نگری؟! برای همین است که به انحاء مخلتف می فرماید از این دنیای فریبنده، از این قتّال هزار چهره ی وَهمی گذر کنید، تا به من نائل شوید. تا حقیقت را در یابید. و منظور از دنیا، جهان آفرینش نیست. این دو مترادف نیستند و معنایشان یکسان نیست. دنیا یک برداشت ذهنی از جهان آفرینش است. تنها یک توصیف وَهمی از آن است. جهان آفرینش نیک و در احسن صورت خویش است. جهان آفرینش وجود دارد. اما دنیا، از جنس وجود نیست. آن برداشتی نفسانی است. این برداشت نفسانی و در عین حال خانمان برانداز، مردابی است که هر که در آن غرق گشت، نفی حقیقت نمود و جز انکار ندید و نکرد.
مسعود ریاعی