☆ ستارگانی هستند تاریک. آنها نوری از خود نشان نمی دهند. چنان اَبَر چگال شده اند و به قدری جرمشان فشرده و متراکم است که تاریک می نمایند. اما به واقع تاریک نیستند. بلعندگان نورند. اینان از مقتدرترین ستارگان عالَم وجودند. چنان به خودیت خویش رسیده اند که برخوردار از جاذبه ای غیرقابل تصور گشته اند و هیچ جرم نورانی از افق وجودشان گریز نتواند. گویی این چگال محض، خود خلأ محض است. شاید روزی نه چندان دور فیزیک مدرن به فرمولی دست یابد که بگوید؛ پُر محض همان خالی محض است. در قرآن به ستارگانی که خاموش می شوند اشاره رفته است.
… “فَلا اُقسِمُ بِالخُنَّسِ” … “الجَوارِ الکُنَّسِ” … “کُوِّرَت”…، که هر کدام به معانی نهان شدن و تاریک گشتن و انقباض و در خویش فرو رفتن اشاره دارند.
مسعود ریاعی