آدمها پیوسته در فکر تغییر دادن یکدیگرند. بیماری تغییر دادنِ دیگران یک بیماری جهانی و همه گیر شده است. اسمش را میگذارم بیماری روشنفکر مأبانه. این میخواهد، آن را تغییر دهد، آن این را. همسر، شوهرش را، فرزند هر دو را، رئیس، مرئوس را و مرئوس رئیس را، و آن یکی می خواهد جامعه را تغییر دهد! ای دوست، تغییر امری درونی است، عاملش درونی است نه بیرونی. برای همین است که هیچگاه چنین اندیشه ای به ثمر ننشسته و جز تضاد بیشتر به بار نیاورده است. تغییر از بیرون یک آرایش و بَزَک است، تغییر نیست. یک سالک فرهیخته دست از اندیشه و اقدام برای تغییر دادن دیگران بر می دارد و آنها را همانطور که هستند، می پذیرد. و دقیقاً بخاطر این پذیرش فهیمانه است که آنها را به اندیشه فرو می برَد و به درون خودشان می کَشانَد و باعث تغییرات اساسی می شود. دریاب نکته را. او برای تغییر کسی هجوم نمی آورد، چه خوب می داند که هر تغییری تنها از درون شخص و با اختیار آگاهانه ی خودش است که شدنی و امکانپذیر است. از منظر قرآن، تغییر بیرون، تنها با تغییر درون محقق می شود و لا غیر. و تغییر درون نیز، آگاهانه و با اختیار است.
مسعود ریاعی
