اراده ی خداوند، همچون اراده ی انسان نیست. انسانِ ذهنی، اول فکر می کند، بعد عمل می کند، حال آنکه خداوند، اراده اش، عین عملش است. او فکر نمی کند، زیرا فکر کردن از آنِ کسی است که نمی داند. یک سالک، سلوک می کند تا از انسان ذهنی، تبدیل به انسانی الهی شود. لذا تسلیم محض او می شود، تا از اراده ی الهی بهره مند گردد، تا اعمالش خودانگیخته شود، تا از حوزه ی تنگ و تاریک ذهن، خردمندانه خروج نماید و شبیه خالقش عمل کند. چه خود فرمود؛ “اَطِعنِی اَجعَلکَ مِثلِی” (اطاعتم کن تا تو را شبیه خودم قرار دهم). پس سالک، آگاهانه از اراده ی خویش دست می شوید تا از آن اراده ی برتر برخوردار گردد. امام رضا(ع) در حدیثی زیبا و پر معنا، اراده ی الهی را اینگونه شرح می دهند:
“اراده ی مخلوق، همان اندیشه ی پنهان اوست که به فعل، ظاهر می شود. اما اراده خداوند عَزَّ وَ جَلَّ، چیزی جز ایجاد و حادث کردنِ فعل نیست زیرا خداوند، اندیشه و قصد و تفکّر نمی کند. چه این صفات از او دور، و از آنِ مخلوق است. اراده ی خدا همان فعل خداست و نه چیز دیگر. او بدون صوت و سخنی که بزبان گفته شود، و بی هیچ قصد و اندیشه ی قبلی، می گوید؛ باش، پس می شود. زیرا چون و چگونگی در فعل خدا نیست، همچنانکه خود نیز بی چون و چگونگی است” (التوحید ص ۱۴۷)
مسعود ریاعی