کی از نکات مهمی که در “مشاهده” در خواهی یافت، عالَمی است در بطن همین عالَم. در این عالَمِ شگفت، گاه گروهی از چیزهای به ظاهر پراکنده – اما بشدت همخوان و هماهنگ – به ناگاه چون امواج خروشانی از انرژی، گِرد هم آمده و “موجود واحدی” می سازند. یک “اُمّةُ واحِدةُ”. اگرچه هر کدام به چشم غیر سالکان، مختلف و مستقل به نظر می رسیدند، “لایَزالُونَ مُختَلِفینَ”، اما اکنون با حشر خویش، پیکره ی واحد کارآمدی را ساخته اند. زیرا اینان بقول قرآن، برای همین “وحدت” خلق شده اند “و لِذلِکَ خَلَقَهُم”. بدان که “اُمَّةُ واحِدةُ” فقط مختص انسان نیست، موجودات دیگر نیز از این خاصیتِ تبدیل به موجود واحد شدن، برخوردارند. قرآن، چنین تعبیری را خاصةََ در مورد پرندگان بکار برده است. چنین پدیده ای تحت تاثیر کیفیت های قبض و بسط، و یا بهتر بگویم حشر و نشر است و باعث آن – در هر گونه از موجودات – وجودی است که جریان رُبُوبی مختصِ همان نوع، از طریق او صادر می شود. اینکه “مسیح”(ع) می فرماید؛ “من گوسفندان خویش را می شناسم” اشاره اش به همين، گونه های قابل وحدت اند. برای فهم ابتدایی چنین پدیده ای، شاید به تمثیل بتوان گفت؛ آن چیزی شبیه به پرواز جمعی از پرندگان است که با هم، شکل یک پرنده بزرگتر را در آسمان به وجود می آورند. آن هم بی آنکه استقلال وجودیِ شان را از دست داده باشند. و یا مجموعه های عظیم سلولی، که با هم یک پیکره زنده را تشکیل می دهند در حالیکه خود نیز زنده اند. منتها در آن عالَم، گویی یک شبکه ی انرژیایی قوی یی که فراتر از زمان و مکان عمل می نماید، تشکیل می شود. و با این پیکره واحد است که کیفیت انرژیِ حیاتی تغییر یافته، و به مثابه یک جهش بزرگ، به جهان ثقیل ما تابیدن می گیرد. این یک پیکره شدن ها، تشبیه و استعاره نیست. کاملا واقعی است. و تو آن را در کیفیت مشاهده ی ناب در خواهی یافت. اینکه می گویند “انسان کامل” خود عالَم کبیر است، واقعیت دارد. در وجود او، وجودهای بسیاری به وحدت رسیده اند. به واقع نوعی حشر و نشر، از مجرای الهی او محقق می شود.
درسهایی در باره “مشاهده”
مسعود ریاعی