میدانی “احساس پاک” چیست و به چه معناست؟! احساس پاک، احساسی خالی از انگیزه و بدور از قضاوت است. احساسی است که هیچ حکمی _ چه خوب و چه بد _ آن را نیالوده است. آنگاه که احساست، منبعث از نظری، برداشتی، و حتی انگیزه ای باشد، آن احساس، آلوده به آن نظر و برداشت و انگیزه است. احساس پاک، پاک از همه چیز است. از هر شائبه و هر آلودگیِ ذهنی بدور است. احساس پاک، یک احساس بدون” برای” است. “برای” چیزی نیست. قصد بدست آوردن چیزی را ندارد. وقتی بخواهی کسی یا چیزی را “برای” خود کنی، آن احساس پاک نیست. زیرا تو بدنبال تملّک آنی. قصد تصاحب آن را داری. بدنبال لذت خویشی. وقتی با کسی با این نیت، دوستی کنی که روزی بدردم میخورد و بکارم میآید، این احساس پاک نیست. تو بدنبال حل مشکلات خویشی. در دوستی ات اخلاص نیست. وقتی به فرزندانت با این انگیزه خدمت کنی که روزی عصای دستت شوند، این احساس پاک نیست. تو خدمت به خود را مد نظر داری. وقتی خدا را بخاطر ترس از عذابش، عبادت می کنی، این احساس پاک نیست. آلوده به ترس است. وقتی به طمع بهشت، بندگی اش می کنی، این احساس پاک نیست. آلوده به طمع است. احساس پاک، مطلقاً پاک است. بدنبال نتیجه ای نیست. و چنین احساسی عین “عشق” است. عشق چنین معنا و مفهومی دارد. سالک، به سختی روی خود کار می کند تا صاحب چنین احساسی شود. احساسی که گویی از خلاء بر میخیزد، احساسی که چون یک نگاهِ بی خواهش است. برای همین است که جز سالکان واصل، دیگران “احساس پاک” را نمی شناسند. دیگران فقط واژه ی “احساس پاک” را شنیده اند و با کیفیت متعالی آن بیگانه اند. احساسات ما، بشدت آلوده اند، و تا وقتی پاکِ پاک نشده اند، تزکیه نشده اند، نباید به آنها پاسخ داد. نباید خود را در اختیارشان گذاشت. از بزرگترین بدبختی های بشر امروز اینست که خود را برده ی احساساتش کرده است. اولین احساسی که به سراغش می آید، با سر بدنبالش می دود. و چون از آن طرفی نمی بندد، افسرده و محزون و ناتوان و سرخورده، به گوشه ای می خزد و شروع می کند برای خود دلسوزی کردن! بشر امروز در رنج است و این رنج در خود او، و از خود اوست. و اینها همه بدان علت است که از “احساس پاک” دور افتاده است. آن برایش مفهومی غریب و ناآشناست. ای دوست، “احساس”، نیرویی شگفت است. هم میتواند تو را به اوج برساند، هم توانایی آن را دارد که آدمی را به حضیض ذلت بکشاند. شیاطین جن و انس، این نکته را به خوبی می دانند. و عموماً از همین طریق است که آدمیان را در اختیار می گیرند. سیاستمداران جهان نیز دیر زمانی است که با استفاده از همین قابلیت، بر امواج مردمان، موج سواری می کنند. کافی است کسی را، به کوره ی احساسات بیندازی و آنگاه احساساتش را مدیریت کنی، تو با این کار، ذهنیّت او را در اختیار گرفته ای، برده اش ساخته ای، و او تبدیل به یک ماشین دلخواه شده است. یک آزاده اگر بخواهد در هیچ یک از مراحل حیات، استثمار نشود، باید برخورداری از “احساس پاک” را بیاموزد. برای همین است که یک معلم راستین، اولین کاری که با سالک می کند، اینست که احساسات او را از شرطی شدگی ها بدر می آورد. آزادش می کند. و این درسی عملی، و در عین حال سخت و جانکاه است. چاره ای نیست، او باید، پاکِ پاک شود. باید مفهوم خالی از انگیزه را خوب بفهمد. باید یاد بگیرد، “برای”، کار نکند. پس او را به “حال” می کشاند. جایی که مفهومِ “برای”، جایی ندارد. آنجا کیفیتی است که “عمل” و ” نتیجه” ی آن، یکی هستند، یگانه اند، جدا نیستند. در این کیفیت لازم نیست فکر کنی که “نتیجه” ی عمل چه می شود، و کی میآید. زیرا نتیجه همواره در خود عمل و با خود عمل است. نقد است. هست، نه اینکه قرار است بعداً بیاید. جدا پنداشتن “نتیجه” از “عمل”، محصول جهان ذهنی است. مربوط به اصحاب ذهن است. این آنهایند که دوگانه اند و همواره در تب و تاب نتیجه بسر میبرند. زیرا این آنهایند که اسیر زمان اند. سالک، عملش در “حال” یعنی در فرا زمان است. یک سالک، مشی اش با انسان شرطی شده ی روزگار ما، کاملا متفاوت است. زیرا نگاهش به جهان متفاوت است. سالک، “خودِ عمل” را نتیجه می داند. زیرا او برخوردار از “احساس پاک” و در “حال” عمل می کند. بی انگیزه می بخشد و بی “برای” کار می کند. او حتی بدنبال ثواب نیست. مثل گُل است. هر جا که باشد رائحه ی خود را دارد. یک گُل برای بو دادن، بدنبال دلیل نمی گردد! و اینگونه است که همواره از برکات “مِن حَیثُ لا یَحتَسِب” برخوردار می شود. نکته ی دیگر اینکه “احساس پاک”، “عمل صالح” به بار می آورد. و این اجتناب ناپذیر است. اگر احساس پاک نباشد، عمل صالحی در کار نخواهد بود. زیرا اعمال، شبیه نیّات شان هستند. از آن تبعیت می کنند. “احساس پاک”، تنها رابطه ی درست با جهان است زیرا تنها آگاهی هایی که از این رابطه بدست می آید، سالم و قابل اعتماد است. و این نکات را کجا آدم شرطی شده می فهمد؟! او اسیر ذهنیات خویش است. اسیر آموزش ها و برنامه هایی است که از کودکی به او القاء کرده اند. او فقط زبان لذت و سود نفسانی را می فهمد. احساس پاک، خود عشق است. چنین احساسی، به بردگیِ هیچ انگیزه و هیچ آرزویی تن در نمی دهد. زیرا مطلقاً آزاد و رهاست. کارکردش، شبیه خود خالق است، باران رحمتش را بر همه می باراند. یک فَیَضان بدون چراست! بی بند است. پس در اوج آزادی است. احساس پاک، احساسی است در نهایت آزادی و آزادگی. بدون تعلق. و بی هیچ جاه طلبی و خودخواهی. “احساس پاک” همان “اخلاص” است.
