☆ عشق های عَرَضی را نباید با عشق ذاتی اشتباه گرفت. عشق های عَرَضی، برای چیزی است. “برای” دارد. مثلاً کسی، کس دیگر را چون اهل سخاوت و نیکویی است، دوستش دارد. این بدان معنی است که چون سخاوت و نیکویی محو شود، آن عشق نیز از بین رفته است. اما در عشق ذاتی چه قهر باشد چه لطف، آن عشق همچنان باقی است. زیرا عشق ذاتی “برای” ندارد. چه وصل باشد چه هجران، چه جهنم باشد چه بهشت، چه این عالَم باشد چه آن دیگری، توفیری نمی کند، و این خود عشق است که اصالت دارد نه مُترَتّبات آن. به واقع تنها عشق حقیقی همین عشق ذاتی است، و جز آن شِبه عشق است نه عشق. و خداوند کسانی را که ادعای عشق او را دارند، به امتحانات عدیده می آزماید. امتحاناتی که اگر خود به فریاد نرسد، نتیجه اش جز خواری و شکست مدعی نیست.
مسعود ریاعی