اگر اصل پیش تو باشد، فرع نیز پیش توست. و اصل، “توحید”، یعنی یک یگانگی پرستیِ همه جانبه است. تسلیم به “یکی” است. و از نشانه های بارز آن؛ یگانه بینی، یگانه اندیشی و یگانه گویی است. چون این توحید عملاً در آدمی شکوفا گردد، وجودش یکپارچه و واحد شده و متعاقب آن همه ی نعمات و برکات آسمانی و زمینی او را فرا خواهند گرفت و بی تردید در هر عالَمی که باشد، بهره مندش خواهند ساخت. اما چنانچه اصل در کار نباشد – یا فقط لفظاً باشد و خبری از تسلیم نباشد – مابقی هرچه باشد، جز بازی ذهن نخواهد بود و سالک را سودی نرسانَد. ای دوست، به یگانگی رفتن، تنها راه رستگاری است.
مسعود ریاعی