“همذات گری” برای تزکیه نفس، بهتر و کارآمدتر از “همذات پنداری” است. در همذات پنداری، تو در خیالت، خود را بجای دیگری می گذاری. این خوب است اما چندان کارآمد نیست. مثلاً اگر مسکینی طعامی جز نان خشک ندارد که بخورد و تو لحظه ای در پندارت، خود را بجای او تصور کردی، این همذات پنداری است، اما در همذات گری، برای یکروز هم که شده، تو نیز نان خشک خور می شوی تا عملاً به حال و روز او نزدیک شوی. هر گاه که فرصت دست داد با فقیران و مسکینان و گرفتاران، همذات گری کن. همذات گری، یک عمل است، همذات پنداری، یک پندار. هر دو خوب اند، اما این کجا و آن کجا!
مسعود ریاعی